Toza havo: Bir kishilik teatr
Ekologiya vazirligi va YHXB tomonidan o'tkazilayotgan "Toza havo" amaliyoti haqiqatan ham atrof-muhitni muhofaza qilish yo'lida samarali qadammi, yoki bu faqatgina ko'zbo'yamachilik va korrupsiyaga yo'l ochuvchi tadbirmi? Ushbu maqola orqali amaliyotning asl maqsadlari va uni takomillashtirish yo'llari haqida muhokama qilamiz.
“Toza havo” amaliyoti: Ekologiya yoki illuziya?
Yaқinda Ekologiya vazirligi hamda YHXB “Toza havo” amaliyotini boshlaganliklarini e’lon qildi. Tashabbus yuksak maqsadlar bilan yoğrilgan: bir oy davomida yirik shaharlar markaziy ko’chalarida va YHXB postlarida avtomobillarning chiqindilarini tekshirish olib boriladi. Tadbirning asosiy maqsadi “Atmosfera havosini muhofaza qilish to’g’risida” va “Ekologik nazorat to’g’risida” qonunlarni bajarishdir. 10 apreldan 10 maygacha, keyin esa 10 avgustdan 10 sentyabrgacha (Toshkent shahrida 10 sentyabrdan 10 oktyabrgacha) avtomobil egalariga o’z mashinalarining ekologik tozaligini isbotlash talab qilinadi.
Nega bu muammo bo’lishi mumkin?
O’rniga sanoat korxonalarini va issiqlik elektr stansiyalarini ko’mir yoqilg’isidan gazga o’tkazish kabi asosiy ifloslantiruvchi manbalariga qarshi chora-tadbirlar ko’rish o’rniga, Ekologiya vazirligi shaxsiy avtomobil egalariga e’tibor qaratdi. Ammo rostdan ham avtomobillar shahar havosining ifloslanishidagi asosiy tahdidmi?
Bir kishilik teatr
Jamoat joylarida chiqindi gazlarni tekshirish — bu faollik va tabiatga g’amxo’rlik ko’rsatishni namoyish etuvchi tomosha, boshqa hech narsa emas. U faoliyat illuziyasini yaratadi, hal bo’lishi kerak bo’lgan jiddiy muammolarga esa e’tibor qaratilmaydi. Bu teatrda asosiy qahramon — oddiy avtomobil egasi, katta ifloslantiruvchilar emas.
Korrupsiya xavfi
Bunday tekshiruvlar amalga oshirilganda, korrupsiya va poraxo’rlik imkoniyatlari paydo bo’lishi muqarrar. Yo’llarda va markaziy ko’chalarda o’tkaziladigan tekshiruvlar haydovchilarni tekshiruvchilarning adolatsiz talablariga duch kelishiga olib keladi. Bunday vaziyatlarda pora berish eng tezkor muammo hal qilish usuli bo’lib qolishi mumkin, bu esa ekologik nazoratning asosiy g’oyasi va maqsadlariga zid keladi.
Yaxshilash yo’llari qanday?
Avvalo, ekologik siyosat ustuvorliklarini qayta ko’rib chiqish kerak. Ramziy harakatlar o’rniga, sanoatni modernizatsiya qilish, korxonalar uchun ifloslanish darajasini kamaytiruvchi yoqilg’i turlariga o’tish, shahar transportining sifatini yaxshilash va alternativ energiya manbalarini rivojlantirish kabi uzoq muddatli choralar ustida ishlash muhim.
Yangi avtomobillar uchun qat’iy me’yorlarni joriy etish, yoqilg’i uchun ekologik talablarni oshirish, shuningdek, elektr avtomobillar uchun infratuzilmani rivojlantirish yo’llari orqali havo tozaligiga erishish mumkin bo’lgan ancha samarali qadamlar bo’lardi, yo’l-transport tekshiruvlaridan ko’ra.
