Taksi OTMEN: Viloyat taksichilariga Toshkentda ishlash taqiqlandi

O‘zbekistonda taksi haydovchilari uchun Toshkentda ishlashga cheklovlar qaytdi

2 aprel kuni Vazirlar Mahkamasining VMQ-200-sonli (02.04.2025 y.) «Avtomobil transportida yo‘lovchi tashish faoliyatini tartibga solish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarori qabul qilindi.

Boshqa chora-tadbirlar qatorida, hujjatda «propiska» bo‘yicha ishlash cheklovi mustahkamlangan:

Haydovchi litsenziya varaqasida ko‘rsatilgan hududda va unga tutash hududda faoliyat olib borishi mumkin.

Реклама

Bunda litsenziya varaqasida ko‘rsatilgan hudud avtotransport vositasiga berilgan davlat raqami belgilarining hududiy kodlaridan kelib chiqib aniqlanadi. Йўналишсиз такси фаолиятини тартибга солиш тўғрисида

Shunday qilib, litsenziyada faqat haydovchining “o‘z uyi” hududi ko‘rsatiladi, shunga ko‘ra, viloyat haydovchilari Toshkentda ishlay olmaydi.

Masalan, Andijon viloyatida ro‘yxatdan o‘tgan avtomobilga ega taksichi faqat o‘sha yerda va unga tutash viloyatlarda qonuniy ishlay oladi, lekin Toshkentda emas.

Dastlab Telegram-kanallarda virusli video sifatida paydo bo‘lgan ma’lumotni O‘zbekiston Transport vazirligi axborot xizmati rahbari Navro‘z Ashurmatov “Daryo” nashriga rasman tasdiqladi.

Xabar qilinishicha, bunday chora-tadbirlarning asosi yangi emas, balki eski O‘zbekistonning yangilangan va yana faol qo‘llanilayotgan qonunchilik merosidir.

Janob Ashurmatovning tushuntirishicha, taksichilarga litsenziya kartochkasida ko‘rsatilgan hudud doirasida faoliyat yuritishni belgilovchi tartib Vazirlar Mahkamasining 2011 yildagi 139-sonli qarorida ham ko‘zda tutilgan edi. Garchi o‘sha qaror o‘z kuchini yo‘qotgan bo‘lsa-da, uning o‘rniga ushbu tamoyilni saqlab qoladigan va hatto kuchaytiradigan yangi hujjat (VMQ-200, 02.04.2025 y.) qabul qilingan.

Endilikda, boshqa viloyatlardan kelgan haydovchilar Toshkentda ishlash uchun litsenziya olishga harakat qilsa, agar ularning avtomobili poytaxtda (01 kodi), Toshkent yoki Sirdaryo viloyatlarida ro‘yxatdan o‘tmagan bo‘lsa, rad javobini oladi – aynan shu uch hudud Toshkent “propiska”siga ega taksichilar uchun ruxsat etilgan hududlar deb belgilangan.

Ya’ni, haydovchi litsenziya varaqasida ko‘rsatilgan hududda va unga tutash hududda faoliyat olib boradi. Masalan, Toshkent shahrida ro‘yxatdan o‘tgan 01 kod bilan boshlanuvchi davlat raqamli transport vositasi Toshkent shahri, Toshkent viloyati va Sirdaryo viloyati hududida taksichilik faoliyati bilan shug‘ullanishi mumkin. Viloyatlar uchun ham xuddi shunday tartib amal qiladi, — deydi Transport vazirligi axborot xizmati rahbari Navro‘z Ashurmatov.

Rasmiylarning pozitsiyasi taksi bozorini tartibga solishga qaratilgan bo‘lsa-da, bu qaror jiddiy xavotirlarni keltirib chiqarmoqda va ayniqsa Toshkent uchun uzoq muddatli salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Hech kimga sir emaski, poytaxtdagi taksichilarning aksariyati, agar deyarli hammasi bo‘lmasa, O‘zbekistonning boshqa viloyatlaridan kelganlardir. Ularning ko‘pchiligi uchun Toshkentda taksichilik qilish viloyatlarda qolgan oilalarini boqishga imkon beradigan yagona daromad manbaidir. Bu minglab, balki o‘n minglab odamlardir.

Ushbu haydovchilarni o‘z ona hududlariga majburan qaytarish – u yerda taksi xizmatlariga talab va shunga mos ravishda daromadlar ancha past – muqarrar ravishda quyidagi o‘ta salbiy oqibatlarga olib keladi:

1. Toshkentda taksichilarning keskin kamayishi: Poytaxt, ayniqsa tig‘iz vaqtda va noqulay ob-havo sharoitida haydovchilar tanqisligiga duch keladi. Mashina kutish vaqti uzayadi, taksi xizmatining qulayligi pasayadi.
2. Narxlarning muqarrar oshishi: Taklifning qisqarishi, talabning saqlanib qolishi yoki hatto oshishi bilan har doim xizmat narxining oshishiga olib keladi. Toshkentda taksi tariflari sezilarli darajada ko‘tarilib, shaharliklar va poytaxt mehmonlarining hamyoniga zarba berishi mumkin.
3. Minglab oilalar daromadining pasayishi: Viloyatlarga qaytishga majbur bo‘lgan haydovchilar daromadlarining keskin pasayishiga duch kelishadi. Bu ijtimoiy keskinlikni kuchaytiradi va viloyatlarda ishsizlikning o‘sishiga olib kelishi mumkin, chunki taqqoslanadigan daromad darajasiga ega muqobil daromad manbasini topish juda qiyin bo‘ladi.
4. Noqonuniy taksichilikning kuchayish ehtimoli: Toshkentda qonuniy ishlash imkoniyatidan mahrum bo‘lgan haydovchilarning bir qismi “yashirin” faoliyatga o‘tishi mumkin, bu esa bozorni tartibga solish bo‘yicha sa’y-harakatlarni puchga chiqaradi va yo‘lovchilar uchun qo‘shimcha xavflarni keltirib chiqaradi.

Xulosa qilib aytganda, tartib o‘rnatishga qaratilgan tashabbus hal qilishdan ko‘ra ko‘proq muammolarni keltirib chiqarish xavfini tug‘diradi. Bu, ayniqsa, transport qulayligi va taksi xizmatlari narxi muhim ijtimoiy ko‘rsatkichlar bo‘lgan Toshkentda keskin seziladi. Hududlardagi real iqtisodiy vaziyatni hisobga olmasdan va puxta o‘ylangan kompensatsiya choralari ko‘rilmasdan, taksichilarni bunday “propiska”ga bog‘lash ham haydovchilarning o‘zlariga, ham poytaxt aholisiga jiddiy zarba bo‘lishi mumkin.